မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားစီရင်ရေးသည် နိုင်ငံတော်၏ အချုပ်အခြာအာဏာသုံးရပ်အနက် တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဥပဒေပြုရေးအာဏာနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာတို့မှ သီးခြားရပ်တည်ပါသည်။ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၁၈ အရ နိုင်ငံတော်၏ တရားစီရင်ရေးအာဏာကို ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်၊ တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်များနှင့် အဆင့်ဆင့်သော တရားရုံးများသို့ ခွဲဝေအပ်နှင်းထားပါသည်။
၂၀၁၈ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေတို့အရ အောက်ဖော်ပြပါ တရားရုံးများကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့မှစ၍ ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။
* ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်
* တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်
* ခရိုင်တရားရုံး၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ တိုင်းနှင့် ဒေသတရားရုံး
* မြို့နယ်တရားရုံး
* ဥပဒေအရတည်ထောင်သည့်အခြားတရားရုံးများ
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော်ကို အောက်ပါအတိုင်းဖွဲ့စည်းထားပါသည်-
* ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော်
* ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတရားရေးဦးစီးမှူးရုံး
* ခရိုင်တရားရုံးများ (၄) ရုံး
* မြို့နယ်တရားရုံးများ (၂၈) ရုံး
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော်တွင် တရားသူကြီးချုပ် (၁) ဦးနှင့် တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး (၃) ဦးမှ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက် ရှိပါသည်။
တရားမနှင့် ရာဇဝတ်မှု(၂) မျိုးလုံး၏ မူလမှုများကိုကြားနာခွင့်ရှိပြီး၊ လက်အောက်ခံတရားရုံးများကချမှတ်သည့် စီရင်ချက်၊ ဒီကရီနှင့် အမိန့်များအပေါ် အယူခံနှင့် ပြင်ဆင်မှု စီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာများရှိပါသည်။
တရားလွှတ်တော်ရှိ အမှုအားလုံးကို တရားသူကြီးတစ်ဦး သို့မဟုတ် လိုအပ်ပါက တစ်ဦးထက်ပိုသော တရားသူကြီးများဖြင့် စစ်ဆေးပါသည်။ တရားလွှတ်တော်သည် လက်အောက်ခံတရားရုံးအားလုံး၏ တရားစီရင်ရေးတာဝန်များနှင့် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်များအပေါ် စီမံအုပ်ချုပ်ရန်နှင့် ကြီးကြပ်ရန် တာဝန်ရှိပါသည်။
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော်၏ဖွဲ့စည်းပုံ
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော်တွင် တရားစီရင်ရေးနှင့် စီမံခန့်ခွဲရေးလုပ်ငန်းတာဝန်များကို တိုင်းဒေသကြီး တရားရေးဦးစီးမှူးရုံးမှ လည်းကောင်း၊ တရားသူကြီးချုပ်ရုံးမှလည်းကောင်း ကူညီထောက်ပံ့ ဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။
တိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်ရုံး
တိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ်နှင့် တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးများ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို အထောက်အကူပြုရန် တိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်ရုံး၊ ရုံးအဖွဲ့မှူး၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် ထားရှိပါသည်။
ခရိုင်တရားရုံးများနှင့် ခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်တရားရုံးများ၏ ဖွဲ့စည်းပုံမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်-
(က) ပဲခူးခရိုင်တရားရုံး
(၁) ပဲခူးမြို့နယ်တရားရုံး
(၂)သနပ်ပင်မြို့နယ်တရားရုံး
(၃)ဝေါမြို့နယ်တရားရုံး
(၄)ညောင်လေးပင်မြို့နယ်တရားရုံး
(၅)ရွှေကျင်မြို့နယ်တရားရုံး
(၆)ဒိုက်ဉီးမြို့နယ်တရားရုံး
(၇)ကဝမြို့နယ်တရားရုံး
(၈)ကျောက်တံခါးမြို့နယ်တရားရုံး
(ခ) တောင်ငူခရိုင်တရားရုံး
(၁) တောင်ငူမြို့နယ်တရားရုံး
(၂) ဖြူးမြို့နယ်တရားရုံး
(၃) ရေတာရှည်မြို့နယ်တရားရုံး
(၄)ကျောက်ကြီးမြို့နယ်တရားရုံး
(၅)အုတ်တွင်းမြို့နယ်တရားရုံး
(၆)ထန်းတပင်မြို့နယ်တရားရုံး
(ဂ) ပြည်ခရိုင်တရားရုံး
(၁) ပြည်မြို့နယ်တရားရုံး
(၂) ပန်းတောင်းမြို့နယ်တရားရုံး
(၃)ပေါက်ခေါင်းမြို့နယ်တရားရုံး
(၄)ရွှေတောင်မြို့နယ်တရားရုံး
(၅)သဲကုန်းမြို့နယ်တရားရုံး
(၆)ပေါင်းတည်မြို့နယ်တရားရုံး
(ဃ) သာယာဝတီခရိုင်တရားရုံး
(၁) သာယာဝတီမြို့နယ်တရားရုံး
(၂) လက်ပံတန်းမြို့နယ်တရားရုံး
(၃)မင်းလှမြို့နယ်တရားရုံး
(၄)မိုးညိုမြို့နယ်တရားရုံး
(၅)အုတ်ဖိုမြို့နယ်တရားရုံး
(၆)ကြို့ပင်ကောက်မြို့နယ်တရားရုံး
(၇)ဇီးကုန်းမြို့နယ်တရားရုံး
(၈)နတ်တလင်းမြို့နယ်တရားရုံး